در مراحل اولیه راه اندازی یک گلخانه عوامل مختلفی در نظر گرفته میشود تا گلخانه تجهیزات و شرایطی متناسب با جو محیطی و گیاهان کاشته شده در آن داشته باشد. بعد از راه اندازی اصولی یک گلخانه، شما باید مرتباٌ شرایط را نظارت و مدیریت کنید تا فاکتورهایی چون رطوبت، دما، تهویه و… به خوبی فراهم شوند و از ورود آفات و حشرات به درون فضا جلوگیری شود. همچنین نگهداری درست و اصولی گلخانه به شما در حفظ تجهیزات و استهلاک کمتر آن کمک میکند. همراه ما باشید تا در این مقاله با آموزش نگهداری از گلخانه به شما در حفظ بهتر این فضا کمک کنیم.
آموزش نحوه گلخانه داری
هر گلخانه وابسته به گیاهان کاشته شده و شرایط محیطی به تجهیزات و عوامل مختلفی نیاز دارد. گیاهان برای رشد به نور، رطوبت، دما مناسب، خاک مغذی و… نیاز دارند. فراهم سازی هر کدام از این عوامل طی فرآیندهای زیر انجام میشود که به ایجاد شرایط ایده آل گلخانه بعد از احداث آن منجر میشوند.
توجه به نور
برای مراقبت از گلخانه و محصولات موجود در آن، باید به طور ویژهای به نور دریافتی توجه کنید. گذشت زمان و تجمع گرد و خاک بر روی دیواره و سقف گلخانه باعث عدم نفوذ صحیح نور به درون فضا میشود. بنابراین حتما به صورت دورهای آنها را تمیز کنید. معمولا بدنه گلخانه از جنس شیشه، نایلونهای ضخیم، پلی کربنات و… ساخته میشود که تمامی آنها قابلیت شست و شو دارند.
استفاده از سایبان
در بعضی از فصول سال، نور تابیده شده بیش از حد مجاز خواهد بود و ممکن است به گیاهان آسیب برساند. ممکن است بخواهیم گیاهانی را در قسمتی از گلخانه نگهداری کنیم که به نور کمتری نیاز دارند، در این شرایط شما میتوانید با استفاده از سایبان و پرده، میزان نور ورودی به گلخانه را کنترل کنید. همچنین یکی از راهکارهای آموزش نحوه گلخانه داری که میتواند به شما در ایجاد سایه کمک کند، کاشت درخت در اطراف گلخانه است. معمولا برای اینکار از درختانی استفاده میشود که در زمستان برگهایشان میریزد. در این صورت سایه این درختان در تابستان از نفوذ نور زیاد به گلخانه جلوگیری میکنند و در فصل زمستان با ریزش برگ و عدم ایجاد سایه، نور بیشتری وارد گلخانه میشود.
تنظیم دما و تهویه گلخانه
دما یکی از مهمترین عوامل در گلخانه است که تاثیر زیادی بر رشد گیاهان دارد. در آموزش نگهداری از گلخانه، استفاده از تجهیزات نشان دهنده دما و سیستمهای گرمایشی و سرمایشی، تاکید بسیاری شده است. شما برای دستیابی به شرایط مناسب دمایی باید در ابتدا از یک دماسنج دقیق استفاده کنید تا در فصول مختلف سال دما به شما نمایش داده شود. حال میتوانید وابسته به فصل و دما از خنک کنندهها یا هیتر برای کاهش و افزایش دما کمک بگیرید. همچنین وجود تجهیزاتی مثل فن، پد سلولزی و دریچههای سقفی باعث تهویه مناسب هوا درون فضا میشوند. به دلیل اهمیت تنظیم دما محیط و تهویه مناسب بهتر است به نکات موردی زیر توجه کنید تا مراقبت از گلخانه به درستی انجام شود.
- بررسی منظم سیستمهای گرمایشی و سرمایشی و سرویس دورهای آنها یکی از مباحث مهم آموزش نحوه گلخانه داری است. این کار به شما در تعمیر به موقع دستگاه و جلوگیری از تحمیل هزینههای زیاد خرابی دستگاه کمک میکند.
- در صورت وجود حفره در قسمتهای بیرونی گلخانه، آنها را پر کنید تا تعادل دما حفظ شود.
- در فصول مختلف میتوانید با استفاده از سطوح رنگی میزان جذب و دفع گرما را کنترل کنید. به طور مثال استفاده از رنگ مشکی در فصول سرد به شما در حفظ گرما محیط کمک میکند.
- هوا گرم معمولا در قسمت بالایی گلخانه تجمع میکند که این امر باعث عدم انتقال مناسب گرما به گیاهان کاشته شده میشود. قرارگیری دریچه بر روی سقف گلخانه، کمک زیادی به خروج هوا گرم و تهویه مناسب میکند.
بررسی رطوبت
رطوبت نیز مانند دما یکی از فاکتورهای مهم در ایجاد شرایط مناسب رشد گیاهان است. زمانی که رطوبت بیش از اندازه باشد، باعث پلاسیدگی گیاه و اگر کمتر از حد نیاز باشد، باعث خشکی گیاه میشود. بنابراین رطوبت گلخانه باید دائماٌ بررسی شود و لازمه آن، وجود رطوبت سنج با دقت بالا است. دستگاههایی که میتوانند به ایجاد رطوبت مناسب در فضا گلخانه کمک کنند در دو دسته موجود هستند. دستگاه تهویه که با خروج رطوبت اضافی از خراب شدن برگ و ریشه گیاه جلوگیری میکند و دستگاه رطوبت ساز که با افزایش سطح رطوبت گلخانه باعث تازگی و رشد گیاهان میشود.
عایق سازی گلخانه
یکی از روشهای مهم که کمک زیادی به حفظ انرژی میکند، عایق بندی درست گلخانه است. معمولا راههای نفوذ و همچنین خروج هوا، از در، سقف و دیواره گلخانه است. میتوان برای عایق سازی آنها از ورقهای دوجداره استفاده کرد و لایههای میانی آن با چسب عایق بندی شود تا امکان ورود و خروج هوا به حداقل برسد. همچنین برای عایق سازی درست درب گلخانه، میتوان از درب PVC دوجداره استفاده کرد. یکی از نکاتی که در آموزش نگهداری گلخانه به آن تاکید شده است، توجه به عبور نور است. شما باید از متریالهایی استفاده کنید که در کنار عایق سازی، مانع از عبور درست نور به درون فضا نشوند.
مدیریت و جلوگیری از رشد آفات
یکی از مشکلات مهم در فرآیند کشت محصولات و مراقبت از گلخانه، وجود آفات و حشرات آسیب زا است که هزینههای زیادی را به کشاورزان تحمیل میکند. برای رفع این مشکل میتوانید طبق نکات زیر عمل کنید.
- در گام اول راههای ورود حشرات و آفات به محیط رشد گیاهان را از بین ببرید.
- محیط گلخانه را در دورههای مشخص تمیز کنید.
- بخشهای مرده گیاهان و علفهای هرز را جدا کنید تا مانع از انتقال بیماری به دیگر گیاهان شوید.
- در فصول گرم که معمولا درب و دریچههای گلخانه باز هستند، بر روی آن توری محکم نصب کنید تا از ورود حشرات جلوگیری شود.
- سعی کنید از حشراتی چون عنکبوت و کفشدوزک برای دفع آفات کمک بگیرید.
- در آخرین قدم با مشورت یک متخصص، از سموم دفع آفات کم خطر و مورد اطمینان، برای از بین بردن آفت کمک بگیرید.
جمع بندی
گلخانه مکانی خاص برای رشد گیاهان است که به مراقبت زیادی جهت حفظ شرایط ایده آل نیاز دارد. آموزش نگهداری از گلخانه از مباحث گستردهای تشکیل شده است و ما در این مقاله به بررسی مباحث مهم آن پرداختیم. توجه به نور، رطوبت، سایه، دما و خرید نایلون گلخانه با کیفیت که جلوی سرما و حشرات را نیز بگیرد از نکاتی است که همواره به آن تاکید شده است. به همین دلیل برای مراقبت از گلخانه به تجهیزات نشان دهنده وضعیت چون دماسنج، رطوبت سنج و… توجه زیادی داشته باشید. تجهیزات را به صورت دورهای چک کنید و نسبت به تعمیرات هر یک کوشا باشید.